DOLAR %
EURO %
ALTIN %
BIST 100 %
BITCOIN %
Davranış bozukluğu nasıl anlaşılır? Ölçütleri nelerdir?

Davranış bozukluğu nasıl anlaşılır? Ölçütleri nelerdir?

Davranış bozukluğu çocuğun çeşitli psikolojik ve fiziksel sebeplere bağlı, iç çatışmalarını davranışlarına yansıtması sonucunda ortaya çıkar. Davranış bozukluğu; hırçınlık, sinirlilik, çalma, küfür, saldırganlık, inatçılık, yalan gibi davranışları kapsamaktadır. Çocuğun gelişim çağında karşılaştığı zorluklar genelde ebeveynin desteğiyle aşılabilecek seviyededir. Ancak çocuk ihtiyacı olan desteği göremez veya anne-babanın tutumu yanlış olursa çocukta tepki olarak duygusal bozukluk ve

Davranış bozukluğu çocuğun çeşitli psikolojik ve fiziksel sebeplere bağlı, iç çatışmalarını davranışlarına yansıtması sonucunda ortaya çıkar. Davranış bozukluğu; hırçınlık, sinirlilik, çalma, küfür, saldırganlık, inatçılık, yalan gibi davranışları kapsamaktadır. Çocuğun gelişim çağında karşılaştığı zorluklar genelde ebeveynin desteğiyle aşılabilecek seviyededir. Ancak çocuk ihtiyacı olan desteği göremez veya anne-babanın tutumu yanlış olursa çocukta tepki olarak duygusal bozukluk ve davranış bozukluğu görülebilir. Fakat çocuğun bize farklı görünen her davranışını davranış bozukluğu olarak nitelendirmek doğru değildir. Bunun bazı ölçütleri vardır.

Davranış bozukluğu nasıl anlaşılır? Ölçütleri nelerdir?

a) Yaşa uygunluk: Çocuğun içinde olduğu gelişim döneminin özellikleri bilinmelidir, büyürken geçirilen her dönemin kendine has özellikleri vardır. Çocuğun içinde bulunduğu gelişim döneminin özelliğini bilmeyen ebeveyn o yaş grubu için son derece normal olan davranışlarda bile endişeye kapılabilir. Mesela 2 yaşındaki çocuklarda hareketli olma ve istenilen şeyi yapmama eğilimi vardır. Bu dönem çocuğu bağımsız yani anne babadan ayrı bir birey olduğunu fark eder. Daha önce tepki vermediği öpülme, altının değiştirilmesi gibi olaylara olumsuz tepkiler vermeye başlar.3-5 yaş döneminde dikkat çekme isteği oldukça artar. Çok geniş bir hayal dünyası vardır, çocuk inanılmaz öyküler anlatabilir. Gerçek-hayal ürünü, doğru-yalan gibi ayrımları yapamaz. Bu dönem çocuğunun anlattıkları yalan kabul edilmez. Fakat bu durum (doğru olmayan şeyler anlatma) 11-14 yaşlarında görülmeye devam ederse anormal davranış kabul edilir ve ilgilenmeyi gerektirir.b) Yoğunluk: Davranışın bozukluk sayılması için yoğunluk taşıması yani dozunun artmış olması gerekir. Mesela huysuzluk ve öfke 5 yaş çocuğu için normal bir davranıştır. Fakat çocuk başkasına fiziksel zarar vermeye başlarsa bu durum davranış, davranış bozukluğu kabul edilir.c) Süreklilik: Aynı davranışın, çocuk tarafından uzun bir zaman ısrarlı olarak yapılması durumudur.d) Cinsel rol beklentileri: Kız ve erkek çocukların yaşlarına uygun olarak beklenilen cinsiyet rollerinde farklılaşma olması davranış bozukluğu olarak düşünülebilir.Çocukta davranış dengesizliği ve uyumsuzluk olduğunu söylemek için ruhsal belirtiler tek başına yeterli değildir. Davranışlarında uyumsuzluk olan çocukların genelinde sıklıkla şu davranışlar gözlemlenir:

  • Özellikle kendinden küçüklere zorbalık yaparlar.
  • Otoriteye karşı direnme eğilimi gösterirler.
  • Huysuz, sinirli ve rahatsız bir tavırları vardır.
  • Sürekli bir gerilim içindedirler.
  • Parmak emme, tırnak yeme şeklinde davranışlarda bulunurlar.
  • Yalan söyleme alışkanlıkları vardır.
  • Çalma davranışına sahip olabilirler.
  • Evden kaçma, okula devamsızlık gibi davranışları vardır.
  • Sınırlı bir motivasyona sahiptirler.
  • Dikkat ve enerjilerini bir alana yönlendiremezler.
  • Bazılarında aşırı derece sakinlik görülebilir.
  • Şüpheci, endişeli, utangaç ve korkak olabilirler.

Bir çocukta davranış uyumsuzluğunun varlığından bahsedebilmek için, yukarıda verilen özelliklerden birkaçının en az 6 ay süreyle görülmesi gerekmektedir. Ayrıca çocuğun içinde bulunduğu gelişim dönemine de dikkat edilmesi gerekir. Gelişim döneminin rutin davranış örnekleri uyumsuzluk kabul edilmemelidir. Unutulmamalıdır ki gelişim sorunlarını desteksiz, kendi aşmaya çalışan çocuk sorunlar yaşayacaktır. Ebeveyne düşen onun yanında olmak, gerekirse uzmanlardan yardım almaktır.