Çocuğumun yalan söylememesi için neler yapabilirim?

Çocuğumuz 7 yaşını geçmiş ve yalan söyleme alışkanlığı edinmeye başlamışsa bu durum önemsenmelidir. Yalan söyleme alışkanlığını bıraktırmak için çareler aranmalıdır. Bu noktada ” Çocuğumun yalan söylememesi neler yapabilirim? ” sorusu ebeveynin karşısına dikilmektedir.7 yaş ve üzerindeki çocukları yalan söylemeye yönlendirecek bireysel veya çevresel pek çok faktör vardır. Bunlar:Yalan söylemenin sıradanlaştığı bir aile ortamı,  çocuğun ailesinden yeterli ilgiyi görmemesi, çocuk o ailede yokmuş gibi davranılması, yalanın güzel bir şeymiş gibi yansıtıldığı ve sık sık kullanıldığı diziler-programlar… Çocuğun yalan söyleme sebeplerini “Çocuklar Neden Yalan Söyler?” başlıklı yazımızda bulabilirsiniz. İnsanlar arasında yalanın bu kadar arttığı günümüzde artık çocuklarımız da yalana başvurarak kendilerini ve çevrelerini kandırıyor. “ Çocuğumun yalan söylememesi neler yapabilirim? ” sorusunun cevabı Psikolojik Danışman Şenol YİĞİT ’in tavsiyelerinde: 

Çocuğumun yalan söylememesi için neler yapabilirim?

 Çocuğumuzun yalan söyleme alışkanlığı edinmesini şunlara dikkat etmeliyiz:

• Yalan söyleme davranışını bıraktırmak, önlemekten daha zordur. Çocuğu yalana itecek durumlara baştan meydan verilmemelidir.
•  Anne ve babalar çocuklarına model(örnek) olduklarını akıldan çıkarmamalı ve doğru model olmalıdırlar.

• Ebeveynin söyledikleri ile davranışları arasında tutarlılık olmalı.

• Anne ve babalar çocuklarını çok iyi tanımalı ve yapabileceğinin üzerinde davranışlar, başaramayacağı şeyler istememeli.

• Çocuklarınızı, kardeşi ve çevresindeki diğer insanlar ile kıyaslamayın.

• Anne-baba çocuğa aşırı otoriter ve baskıcı bir tutumla yaklaşmamalı

• Ebeveyn, çocuğunu tehdit etmemeli.

• Anne-baba yalanlarına çocuğunu ortak etmemeli. Bazen konuşmadan da yalan söylenebilir. ”Bu yaptığımızı annene söylemeyeceksin tamam mı oğlum! ” ifadesi yalana teşviktir.

• Çocuk endişelerini, istek ve sıkıntılarını anne–babası ile konuşabilmelidir. Çocuğu sıkılmadan, baştan savmadan dinlemek ve çözüm yollarını kendisinin bulmasına yardımcı olmak gerekir.
• Yalan söylemekte ısrar eden çocuğa ulaşmanın yolu, kendisini yalan söylemeye iten sorunların çözülmesine yardım etmek ve yalan söylemeyi gereksiz kılacak bir ortam hazırlamaktır.

• Çocuğun söylediği yalana neden olan şeye odaklanmalı, yalanın içeriğine değil.

• Çocuğunuz yalan söylediğinde ona bu söylediğinin yalan olduğunu anladığınızı hissettirmeniz önemlidir. Anne-baba bir avcı gibi çocuğun yalanını yakalamaya çalışmamalıdır. Bu çocuğa güvenmediğinizi gösterir ve çocuk nasıl olsa güvenmiyor diye yalan söylemeye devam edebilir.

• Çocuğa yeterli ilgi ve sevgi gösterilmelidir.

• Çocuğun yalan söylediğini tespit ederseniz, onu hemen yalanıyla yüzleştirmeyin, rencide etmeyin.

• Çocuğunuzun hangi durumlarda yalana başvurduğunu gözlemleyin. Örneğin, okul başarısında problemi mi var? Otoriter tepkinizden mi çekiniyor?

• Yalanın her türlüsüne karşı olduğunuzu sadece çocuğunuzu uyararak değil, yaşayarak, örnek olarak da gösterin.

• Çocuk yalana başvurmadığında, dürüst davrandığında onun bu davranışının ailesi tarafından fark edilmeli ve bu davranışın pekiştirilmesine yardımcı olunmalı.

• Bazen yalan, bir patoloji (hastalık) belirtisi de olabilir. Bazı psikolojik dengesizliklerde ya da kişilik bozukluklarında yalana rastlanabilir. Bu durumlarda mutlaka uzman yardımı alınmalı.

• İnsanın her yaşta onaylanmaya, takdir edilmeye ihtiyacı vardır. Yetişkinler bile takdir edilmek için yalan söyleyebilir, çocuklarda bu duruma sıklıkla rastlanması normaldir. Bu yüzden aşırıya kaçmadan çocuğunuzun takdir edilme ihtiyacını karşılamaya gayret etmelisiniz.

 İlk eğitimin ailede başladığı düşünüldüğünde yalandan uzak dürüst bir toplum için en büyük sorumluluğun aileye düştüğü görülmektedir. Aileler çocuklarına doğru rol model olmalı onlara gerekli ilgi ve sevgiyi göstererek yalan söylemenin yanlış bir şey olduğunu anlatmalı ve öğretmelidir.Unutmayalım, çocukların yalana alıştığı bir toplumun geleceği de yalanlar üzerine kurulur.